Spokojnie! – to tylko ...rewolucja w formule przeglądów kominiarskich

Wiceprezes Zarządu KSM:

mgr Zbigniew Olejniczak

Szanowni Państwo!
Od kilku tygodni w rozmowach telefonicznych i innej korespondencji ze strony mieszkańców przewija się rosnące zainteresowanie, zdziwienie a czasem zaniepokojenie sposobem i zakresem prowadzenia przez osoby dokonujące kontroli okresowej przewodów kominowych w lokalach. Szczególnie chodzi tu o szeroki i szczegółowy zakres informacji, jakiej oczekuje kontrolujący (kominiarz) od mieszkańca oraz brak papierowego protokołu kontroli, do której przywykliśmy przez dziesiątki ostatnich lat. Uznałem, że nie wystarczą wyjaśnienia udzielane indywidualnie przez pracowników Spółdzielni i warto zamieścić na łamach „Wspólnych Spraw", w rubryce „Gorący temat", felieton szerzej wyjaśniający rewolucyjne zmiany w zakresie tych kontroli i sposobie ich dokumentowania.

Stereotypowe postrzeganie kominiarza, jego wyposażenia oraz jego zakresu czynności i obszaru zainteresowania znacznie się zmieniło. Już nie tylko drabina, szczotka kominiarska, czarny strój i cylinder są atrybutami kojarzonymi z kominiarzem. Z czasem pojawił się w powszechnym użyciu anemometr (wyglądem przypominający ręczny wiatraczek) za pomocą którego dokonywane są pomiary średniej prędkości przepływu powietrza przy wlotach do przewodów kominowych. W ostatnich latach kominiarze w zależności od celu i potrzeb kontroli mają w użytku także kamery kominowe, pozwalające na precyzyjne zdiagnozowanie stanu komina i usterek odpowiedzialnych za złe funkcjonowanie przewodu kominowego. Kolejne narzędzia stosowane obecnie przez kominiarzy coraz powszechniej to analizatory spalin pozwalające na dokładną kontrolę spalania paliwa w badanym urządzeniu grzewczym oraz już coraz częściej stosowane komputery pomiarowe jako najbardziej wszechstronne urządzenia pomiarowe stosowane przy kontroli przewodów kominowych, wentylacji, wilgotności względnej, ciśnienia, podciśnienia, wycieków gazu itp. Reasumując: kominiarski arsenał jest stale i stopniowo wzbogacany w celu prowadzenia kontroli i diagnostyki stanu przewodów kominowych oraz urządzeń grzewczych, a intencją tychże zmian jest nie tylko poprawa stanu technicznego instalacji, ale przede wszystkim bezpieczne ich użytkowanie oraz eliminowanie zagrożeń dla zdrowia i życia użytkowników.

Nowym trendem i perspektywicznym celem działań podejmowanych w zakresie kontroli i doskonalenia procesów spalania nośników energii jest dążenie do minimalizowania ich zużycia, co ma skutkować drastycznym ograniczeniem emisji spalin (do osiągnięcia zeroemisyjności włącznie), zawierających toksyczne gazy i pyły składające się na smog zagrażający zdrowiu i życiu nie tylko człowieka, ale i wszystkich żywych organizmów. Nie wchodząc w szczegóły trudno nie uznać za słuszny – co do zasady – taki cel i konieczność podejmowania różnorakich działań dla jego realizacji, Dodatkowo także dobrze służący przyszłości naszej i przyszłych pokoleń. Wysiłki podejmowane w tym zakresie przez jednostki, grupy i społeczności od lokalnych do globalnych należy uznać za niezbędne i w gradacji celów o znaczeniu priorytetowym. Jednak nie miejsce tutaj na dokonywanie ocen jakości, skuteczności czy też chronologicznej poprawności podejmowanych działań przez różne ośrodki opiniotwórcze i decyzyjne, uprawnione do określania zakresu zadań i obowiązków indywidualnych oraz grupowych.

W warunkach naszego kraju zadanie zdefiniowania procedur dotyczących zinwentaryzowania potrzeb oraz nadzoru nad realizacją działań i wykonywaniem obowiązków w procesie m.in. realizacji celów związanych z ograniczaniem emisji szkodliwych substancji oraz maksymalizowaniem efektywności energetycznej w obszarze budownictwa (w tym mieszkalnictwa) powierzono Głównemu Urzędowi Nadzoru Budowlanego. Dla realizacji tych zadań GUNB m.in. wdrożył Centralną Ewidencję Emisyjności Budynków (CEEB) jako cyfrową ewidencję źródeł ciepła, budowaną na podstawie informacji pozyskiwanych z deklaracji właścicieli lub zarządców budynków.

Według GUNB, dzięki CEEB olbrzymi wpływ na czystość powietrza będą mieli sami obywatele, którzy będą mogli skorzystać z dedykowanych przydatnych e-usług. Składane do CEEB deklaracje zawierają informacje o liczbie i rodzaju eksploatowanych źródeł ciepła lub źródeł spalania paliw oraz o ich przeznaczeniu i stosowanych w nich paliwach. Katowicka Spółdzielnia Mieszkaniowa złożyła do CEEB deklaracje dotyczące wszystkich zarządzanych przez nas ogrzewanych budynków w wyznaczonym urzędowo terminie, to znaczy już w pierwszej połowie 2022 roku.

CEEB jest podstawowym modułem platformy Zintegrowanego Systemu Ograniczania Niskiej Emisji (ZONE), która ma dostarczyć optymalnych danych, jakie pozwolą oszacować stan powietrza w Polsce. To umożliwi wdrożenie w całym kraju kompleksowych rozwiązań proekologicznych oraz kształtowanie krótko i długofalowej polityki niskoemisyjnej. Celem ZONE mają być:

• wsparcie procesów pozyskiwania środków publicznych na wymianę/likwidację źródeł ciepła lub termomodernizację budynków;
• poprawa wydajności i ujednolicenie standardów w zakresie monitoringu środowiska i kontroli budynków, w których eksploatowane są źródła ciepła na poziomie centralnym.

W ramach ZONE powstaną cztery e-usługi:

• obsługa CEEB,
• usługa; zamów przegląd kominiarski,
• usługa; zamów inwentaryzację budynku,
• usługa; zapisz się do wykazu osób uprawnionych.

Dzięki treści zamieszczonej powyżej (skróconej do minimum informacji o wdrażanym przez GUNB systemie) mogę wrócić do naszego zasadniczego tematu czyli do nowej formuły obowiązkowych okresowych przeglądów przewodów kominowych, mającej charakter rewolucyjny w zakresie cyfryzacji prawa budowlanego. Warto w tym miejscu wskazać dociekliwym podstawy prawne regulujące te kwestie, według obecnego stanu, to znaczy na: Art. 27a ust. 2 pkt 1) lit. d) ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków, Art. 62 ust. 1 pkt 1 lit. c oraz art. 62a ust. 1, 2, 3, 5 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane oraz § 34 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 16 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.

Od 18 września 2023 roku kominiarze nie powinni już wystawiać papierowych protokołów z badań kominowych, bo zgodnie z prawem ważne będą tylko te, które w wersji cyfrowej zamieszczone zostaną w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.

Dotychczasowe czynności, jakie były realizowane w ramach okresowej kontroli przewodów kominowych, zostały dodatkowo poszerzone o sporządzenie w protokole (cyfrowo wypełnianym przez kominiarza na tablecie) informacji dotyczących:

• powierzchni lokalu,
• średniej temperatury w lokalu w zimie (w sezonie grzewczym),
• źródła ciepła dla potrzeb ogrzewania lokalu oraz podgrzania wody użytkowej, a jeśli dla podgrzania wody użytkowany jest indywidualny podgrzewacz gazowy lub elektryczny, to trzeba podać jego moc, datę produkcji i montażu, a także przybliżone zużycie roczne gazu lub energii elektrycznej,
• danych personalnych osoby dorosłej obecnej przy przeglądzie.

Według niektórych źródeł do protokołu powinny być też wpisywane np. ilość osób zameldowanych czy też ilość osób korzystających z wody ale nie znaleźliśmy w obowiązującej treści protokołu miejsca na wpisanie takich danych. Nadmieniam, że swego rodzaju inwentaryzacja źródeł ciepła oraz typu i stanu termoizolacji, a także dane konstrukcyjne naszych budynków, dostępne są w Centralnym Rejestrze Świadectw Charakterystyki Energetycznej Budynków, ale pomimo tego i tak Administracje Osiedli będą dodatkowo zobowiązane kolejny raz podawać te dane przeprowadzającym przeglądy okresowe przewodów kominowych.

Sami Państwo dostrzegacie, że zmiany w formule wprowadzonych po 18 września br. przepisów są rewolucyjne. Są bardziej czaso-, praco- i oczywiście kosztochłonne, co już podnoszą w pismach do naszej Spółdzielni firmy uprawnione do przeprowadzania tych przeglądów. Nadmieniam też, że ponieważ zgodnie z prawem stan i drożność kominów może skontrolować także powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, to teraz, by skorzystać z tych uprawnień, wystarczy mu przegląd CEEB. W przypadku, gdy okaże się, że właściciel lub zarządca budynku nie dopełnił obowiązku przeglądu przewodów kominowych – a o tym będzie świadczył n.in. brak e-protokołu z terminowej kontroli przewodów kominowych dokonywanych przez kominiarzy – może zostać ukarany mandatem w wysokości do 500 zł.

Trzeba też zwrócić uwagę na to że regularne wykonywanie przeglądów kominowych to nie tylko działanie na mocy obowiązującego prawa. Kontrola stanu przewodów wentylacyjnych i kominowych to kwestia ochrony zdrowia i życia mieszkańców. Regularne wykonywanie przeglądów to najlepszy sposób na to, by uniknąć pożaru lub zatrucia wskutek uwalniających się gazów (np. czadu). Ponadto warto wiedzieć również o tym, że w przypadku pożaru polisa mieszkaniowa nie pokryje strat, jeśli budynek nie miał aktualnego przeglądu.

Z poważaniem

ZBIGNIEW OLEJNICZAK