Rozliczenia kosztów ciepła w 2024 roku

W czerwcowo - lipcowym wydaniu naszego miesięcznika Wspólne Sprawy: „Gorący Temat" Wiceprezes Zarządu omówił szczegółowo zmiany w formularzu rozliczania kosztów ogrzewania. Tu zamieszczamy mocno skróconą wersję zmian na przykładowym formularzu, która przyda się za pewne przy analizowaniu dostarczanych rozliczeń.

1. Tab. A: podajemy ilość zużytych GJ w aktualnym i poprzednim okresie rozliczeniowym oraz dla porównania także koszt 1 GJ w obu okresach. Ilość GJ łącznie w obu grupach: Odbiorcy Wrażliwi (lokale mieszkalne) i Odbiorcy Komercyjni (większość lokali użytkowych, poza lokalami takimi jak np. publiczna służba zdrowia, żłobki i przedszkola, które zalicza się do odbiorców wrażliwych).

2. Tab. A.1. przedstawia sposób podziału kosztów zakupu ciepła na koszty indywidualne (65% kosztów zmiennych z Tab. A) oraz koszty wspólne (35% kosztów zmiennych + koszty stałe z Tab. A)

3. Tab. A.2: Kolejny raz, może ostatni, wszędzie tam, gdzie w jednostce rozliczeniowej występują obok lokali mieszkalnych (odbiorcy Wrażliwi), także lokale usługowe (odbiorcy Komercyjni) powierzchnia budynku będzie czasowo pomniejszona o sumę powierzchni lokali użytkowych, które są rozliczane odrębnie, bo nieco wyższą ceną ciepła. Ich koszty obniżają sumę kosztów dla Odbiorców Wrażliwych.

4. Uwaga nowość: minimalny i maksymalny koszt indywidualny.

Kwestie rozliczeń ciepła reguluje w Polsce ustawa Prawo Energetyczne z dnia 10 kwietna 1997 r. Wymogi zawarte w unijnej Dyrektywie o efektywności energetycznej wymusiły zmiany, które zostały zaimplementowane w ustawie o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych ustaw (Dz.U. 2021 poz. 868) oraz w Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 grudnia 2021 roku.

Na skutek tych zmian, brak rzeczywistego zużycia ciepła nie będzie oznaczał zerowych kosztów indywidualnych. W takich lokalach będzie od teraz, z mocy obowiązujących przepisów, naliczane 40% średnich kosztów indywidualnych w zł/m²/rok (§ 20.2 Regulaminu rozliczania ciepła w KSM). Średnie koszty indywidualne obliczane są poprzez podzielenie kosztów indywidualnych dla całego budynku (65% kosztów zmiennych) przez jego powierzchnię. Uzasadnieniem dla takich zapisów są cienkie przegrody budowlane, które nie dają pełnej „odrębności energetycznej". Lokale, w których utrzymywana jest temperatura normatywna, ogrzewają lokale o niższych temperaturach, często z wyłączonymi grzejnikami. Maksymalny koszt indywidualny to 250% średniego kosztu w jednostce rozliczeniowej.

Krytycy tego rozwiązania pytają: a co jeżeli ktoś postąpi nie fair i będzie otwierał okna, a termostaty zaworów całkowicie odkręci? Firma rozliczeniowa ma narzędzia, które to pokażą. Komputerowa analiza pracy podzielników w trakcie sezonu grzewczego nie pozostawi złudzeń.

5. Jak obliczamy indywidualne koszty minimalne i maksymalne?

Koszty indywidualne jednostki rozliczeniowej z naszego przykładu, tj. 29 878,13 zł dzielimy przez powierzchnię budynku 1 433,57 m², a następnie mnożymy razy 40% w przypadku minimalnego kosztu indywidualnego oraz razy 250% dla kosztu maksymalnego. Te wyniki wpisywane są w dole tabeli A.2 jako wskaźniki (w naszym przykładzie odpowiednio: 8,34 zł/m² i 52,10 zł/m²). Po przemnożeniu przez powierzchnię danego lokalu otrzymuje się jego minimalne i maksymalne koszty indywidualne.

W dolnym wierszu Tab. B firma rozliczeniowa podaje każdemu kwotę minimum i maksimum dla jego lokalu. Wystarczy spojrzeć czy koszty indywidualne z wiersza nr 1 w ostatniej kolumnie Tab. B mieszczą się w tym przedziale. W przykładowym formularzu wartość kosztów indywidualnych wynosi 275,36 zł i jest poniżej minimum, które wynosi 370,88 zł, więc w wierszu drugim pojawia się korekta do poziomu minimalnego kosztu indywidualnego, tj. (+) 95,52 zł. Gdyby koszt indywidualny lokalu mieścił się w limitach: 370,88 zł i 2 316,89 zł, korekta by nie wystąpiła, natomiast, w przypadku przekroczenia poziomu maksymalnego następuje korekta ze znakiem (-), czyli obniżająca koszty indywidualne do wartości równej maksymalnemu kosztowi indywidualnemu.

6. Nowa miesięczna zaliczka

Nowa miesięczna zaliczka uwzględnia koszty ogrzewania i koszty obsługi instalacji c.o. powiększone wskaźnikiem wg § 13 Regulaminu rozliczania kosztów ciepła w KSM + „koszty odczytu i rozliczenia". Wszystko razem zostaje następnie podzielone na 12 rat wpłacanych wraz z opłatą miesięczną za korzystanie z lokalu.

7. Co to są koszty obsługi infrastruktury ciepłowniczej?

Są to koszty nie będące kosztami zakupu ciepła (art. 45a pkt 4 ustawy Prawo energetyczne), czyli koszty eksploatacyjne rozliczane równolegle z kosztami ciepła, ale w osobnej tabeli na drugiej stronie odwrocie formularza. Są to koszty obsługi infrastruktury ciepłowniczej pozostającej w rękach Spółdzielni oraz koszty odczytów i rozliczeń. Koszty te związane są z rodzajem źródła ciepła – w zasobach KSM jest ono centralnie i systemowo dostarczane.

Ponieważ ogrzewanie jest i będzie potrzebne, to i koszty z nami pozostaną. Ze względów formalnych Tabela C w całości została przeniesiona na drugą stronę formularza rozliczeniowego. Podkreślamy, że kwota potrącona z zaliczki wynosi dokładnie tyle ile wynoszą wspomniane koszty.

8. Czy Spółdzielnia może zrezygnować z podzielników?

Nie może – wynika to wprost z przepisów prawnych. Zgodnie art. 56 ust. 1 pkt 6a ustawy Prawo energetyczne – karze pieniężnej podlega ten, kto będąc właścicielem lub zarządcą budynku wielolokalowego, o którym mowa w art. 45a ust. 6, narusza obowiązek wyposażenia lokali budynku wielolokalowego w przyrządy pomiarowe lub urządzenia umożliwiające rozliczanie kosztów ciepła według zużycia kosztów ogrzewania oraz zużycia ciepłej wody w takich lokalach budynku wielolokalowego lub nie stosuje rozliczania kosztów według zużycia albo odmawia wypełnienia obowiązków informacyjnych, o których mowa w art. 45a ust. 4a i art. 45c lub pobiera opłaty za wypełnienie tych obowiązków informacyjnych.

9. Czy użytkownik lokalu może indywidualnie zrezygnować z podzielników?

Nie może. Naraziłby się w ten sposób na rozliczanie zamienne jak dla lokalu niewyposażonego w podzielniki (§ 20.1.2. Regulaminu rozliczania ciepła w KSM), czyli według maksymalnych wskazań w danej nieruchomości.

10. Czy cały budynek może odstąpić od rozliczeń wg podzielników?

Zgodnie z ustawą odstąpienie od rozliczeń wg podzielników może nastąpić wyłącznie w przypadkach gdy zastosowanie ciepłomierzy lub podzielników kosztów ogrzewania jest technicznie niewykonalne lub nieopłacalne. (ustawa Prawo energetyczne, art. 45a. ust. 8 pkt. 1a tiret 3). W KSM takich przypadków nie ma, a zatem nie można.

11. Czy właściciel lokalu może zaskarżyć regulamin rozliczeń do sądu?

Tak, użytkownik lokalu może zaskarżyć uchwałę zatwierdzającą regulamin rozliczeń kosztów ciepła jak i sam regulamin. W celu uniknięcia sporu na drodze sądowej, korzystniej będzie poruszyć tę kwestię na Zebraniu Osiedlowym lub złożyć na piśmie reklamację w Spółdzielni.

12. Kiedy montaż podzielników uznaje się za nieuzasadniony?

Spółdzielnia nie zamontuje podzielników, gdy ilość ciepła dostarczonego do budynku w ciągu roku przekracza 1,2 GJ/m² – zgodnie z prawem energetycznym musi wówczas przeprowadzić audyt.

W budynkach KSM od wielu lat notujemy zużycie ciepła na poziomie około 4 razy niższym, tj. 0,30 – 0,35 GJ/m². Zawdzięczamy to termomodernizacji i termorenowacji zasobów, ale także indywidualnym rozliczeniom. Unia Europejska ukierunkowuje swoje działania na zasadę: oszczędzajmy ale racjonalnie, nie kosztem zdrowia i pogarszania komfortu życia swojego i naszych sąsiadów.

Jerzy Rożek, ZC KSM