Zagubieni w gąszczu przepisów

Prezes Zarządu KSM:

mgr Krystyna Piasecka

W cywilizacji, w której ukształtowała się Europa, a więc i Polska, od tysiącleci znany jest (i obowiązuje wyznawców kilku religii) dekalog spisany na dwu kamiennych tablicach. Jego uniwersalne sformułowania w najróżniejszy sposób znajdują swe przełożenia w przepisach prawnych obowiązujących tak dosłownie tylko w poszczególnych krajach, ale powszechnie stanowiących kanon norm międzynarodowych. Jednak zamiast owych dziecięciu przykazań – są dziś dziesiątki tysięcy paragrafów czy artykułów w kodeksach, ustawach, normach, dekretach, rozporządzeniach, zarządzeniach... Jest tego tak wiele, że nawet największe kancelarie prawne, zatrudniające najtęższe umysły jurystyczne, musiały zacząć tylko wybiórczo specjalizować się w określonych przez siebie dziedzinach. Ale są osoby, od których wymaga się „znania" wszystkiego i „przestrzegania" wszystkiego, bo przecież – nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności! O kim myślę? O każdym z nas – zwykłych obywatelach.

Minęło ćwierćwiecze nowej rzeczywistości ustrojowej, politycznej, gospodarczej. Wcześniejsze, ustanowione w Polsce Ludowej prawa, siłą rzeczy w wielu przypadkach musiały zostać zmienione. Nowe czasy oraz akces Polski do Unii Europejskiej wymagały stworzenia nowych aktów prawnych. Jak opanować te nowe treści? Jak nie zgubić się w gąszczu starych i nowych praw? Jak właściwie interpretować treść litery prawa ustanowionej w sejmowej ustawie?

Zadałam sobie (przy współudziale red. naczelnego „WS") trud podsumowania ilości nowych ustaw, jakie nasz parlament przyjął poczynając od 1989 roku, korzystając przy tym z oficjalnych danych na internetowej stronie: www.sejm.gov.pl

Plonem „sejmu kontraktowego", czyli X kadencji (lat 1989-1991) było 247 ustaw. W liczonych od nowa kadencjach sejmowych praca parlamentu zaowocowała następującymi ilościami ustaw: I. kadencja (1991-1993) – 94, II. kadencja (1993-1997) – 470, III. kadencja (1997-2001) – 640, IV. kadencja (2001-2005) – 894, V. kadencja (2005-2007) – 384, VI. kadencja (2007-2011) – 952, obecnie trwająca VII. kadencja (od 2011 roku, do 88 posiedzenia Sejmu w dniach 3-5.03. 2015.) – 538 ustaw. Łącznie, przez te wszystkie wymienione lata Sejm uchwalił już 3972 ustawy! Wszystko wskazuje na to, że na koniec obecnej kadencji suma ustaw przyjętych przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na pewno przekroczy cztery tysiące. Czy jest ktokolwiek w RP, kto nie – aż zna! – ale chociaż przeczytał te wszystkie ustawy?! Ale one niestety – nas wszystkich – Szanowni Obywatele – wszystkie obowiązują! Jako, że nieznajomość prawa, niewiedza o jego istnieniu czy brzmieniu, nie jest okolicznością łagodzącą, usprawiedliwiającą „winnego" w przypadku uchybienia jakiemuś paragrafowi.

Ileż stron tekstu posiada taka ustawa? Są jednostronicowe (jakaś minimalna, kilkuwyrazowa nowelizacja ustawowa), ale są i takie przekraczające setkę stron. Dwie najważniejsze dla nas, spółdzielców mieszkaniowych ustawy, liczą w oficjalnej wersji Dziennika Ustaw, w brzmieniu tekstu jednolitego – 64 strony (Prawo spółdzielcze ustawa z 16. 09.1982 r., Dz. U.2013, poz. 1443) oraz 39 stron (ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych z 15.12.2000., Dz. U. 2013, poz. 1222). Zatem nasz prawny kanon to póki co 103 strony tekstów. Nad tymi i innymi dalszymi uwspółcześniającymi zmianami ustaw trudzą się różne zwyczajne i nadzwyczajne Komisje, a jeśli nie wystarczy im kadencji na finalizację prac, w nowej VIII kadencji, prace legislacyjne będą wszczynane od nowa. Wszystko (o ile Sejm raczy podjąć tę tematykę) – jak mówią muzycy: – „da capo". Na koncercie, oznacza to miły dla słuchaczy bis utworu, a w tym przypadku lepiej w tej materii nie formułować na piśmie myśli i słów.

Nic zatem dziwnego, że osoby nie posiadające prawniczego wykształcenia coraz trudniej radzą sobie z bardzo wieloma sprawami natury prawnej i w tym gronie jest także wielu spośród członków naszej Spółdzielni. Nie ma tygodnia, byśmy (Zarząd i administracje osiedlowe) nie byli zasypywani ustnymi i pisemnymi pytaniami, prośbami o pomoc w rozwikłaniu zawiłych kwestii prawnych związanych z posiadanym mieszkaniem. Najczęściej dotyczą one sfery dziedziczenia, zbywania i przekazywania tytułów prawnych do lokali mieszkalnych.

Ile rodzin – tyle życiowych problemów. Sporo podobnych do siebie (wszak tej samej materii dotyczą), ale w szczegółach przecież odmienne, różnorodne. I chociaż litera prawa jest jednolita, to jego wykładnia, w poszczególnych przypadkach, nie zawsze jest tożsama. Trudno, wręcz nie sposób nie reagować na prośby i oczekiwania naszych członków. Wprawdzie Spółdzielnia – jako przedsiębiorstwo mające szeroki wachlarz różnorakich obowiązków (wiadomo powszechnie, że zajmujemy się, zgodnie z zapisami statutu, licznymi usługami, obok podstawowych: tzn. tych wynikających z budowy domów i infrastruktury technicznej oraz zarządzania posiadaną i powierzoną substancją mieszkaniową, również innymi – realizowanymi poprzez znane spółdzielcom specjalistyczne Zakłady Celowe: Mieszkaniowe Biuro Pośrednictwa, Serwis Techniczny, Zakład Ciepłowniczy, Zakład Usług Parkingowych), nie jest instytucją powołaną do świadczenia porad i usług prawnych – zastrzeżonych dla profesjonalnych kancelarii adwokackich i radców prawnych – to jednak nie może się tak zupełnie odciąć od zgłaszanych dylematów.

By więc wyjść naprzeciw oczekiwaniom i postulatom wielu członków i działaczy samorządowych (odnotowywanych m.in. także w protokołach z posiedzeń Rad Osiedli), a także nieco pomóc tym wszystkim, którzy zabiegają w Spółdzielni o informację i konsultację prawną ich szczególnych przypadków (i by uprzedzająco przyjść w sukurs tym, którzy właśnie zamierzają zwracać się do KSM o tego typu poradę i wyjaśnienia) – przygotowaliśmy i publikujemy we „Wspólnych Sprawach" nr 288, na stronie obok niniejszych refleksji, kompendium informacji. Pani mecenas Anna Duch – pełniąca w KSM funkcję rzecznika prasowegoi jednocześnie koordynatora naszego Działu Obsługi Prawnej dokonała (za co Jej niezmiernie dziękuję) wyboru tekstów ustawowych, o jakie niemal zawsze proszą i pytają nasi członkowie. Przydadzą się one praktycznie wszystkim zamieszkałym w naszych zasobach, bowiem dotyczą tych, którzy posiadają w KSM spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, odrębną własność lokalu w Spółdzielni lub też korzystają z najmu mieszkania. Sądzę, że owo kompendium jako aktualne na dzisiejszy stan prawny – warto sobie zachować. Może ono też być pomocne przy korzystaniu z porad profesjonalnych kancelarii prawniczych.

A jako, że przed nami Święta Wielkanocne, proszę przyjmijcie Państwo najserdeczniejsze życzenia wszelakiej radości i wielkiej nadziei niesionej ludziom w tej wieści: Chrystus zmartwychwstał – prawdziwie zmartwychwstał. Alleluja!

Z poważaniem

KRYSTYNA PIASECKA