Kształtowanie się kosztów i wpływów za ciepło, zużycie zimnej wody
i odprowadzanie ścieków

Przewodnicząca Rady Nadzorczej KSM:

mgr inż. Grażyna Kniat

W kwietniu Rada Nadzorcza po raz drugi zdalnie debatowała nad bieżącymi problemami Spółdzielni. To niezwyczajna sytuacja (ale znajdujemy się w niej wszyscy w Polsce, po ogłoszeniu stanu epidemii) i wymagająca niestandardowych działań. Życie przecież – mimo wszelkich obostrzeń – trwa i biegnie naprzód. Liczne sprawy nie mogą zostać odłożone na inne czasy, lecz wymagają decyzji, działań, rozwiązań tu i teraz. Media codziennie przekazują społeczeństwu poczynania władz państwowych i samorządu terytorialnego. Nie zaglądają jednak do środowiska spółdzielczości obejmującego w całym kraju około 10 milionów ludzi, a w przypadku Katowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej, grupę blisko 40-tysięczną. Dlatego tak ważna jest niniejsza informacja o bieżących poczynaniach spółdzielczego samorządu. Staramy się bowiem sprostać zaistniałym, nie normalnym przecież warunkom. Sięgając do rozwiązań nadzwyczajnych, wspólnie z Zarządem oraz całą administracją nie dopuszczamy do paraliżu funkcjonowania Spółdzielni.

Ponawiam w tym miejscu swoją konstatację sprzed miesiąca, że takiej sytuacji w ponadsześćdziesięcioletniej historii Katowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej dotąd nie było. Rada Nadzorcza zmuszona jest procedować w trybie poza posiedzeniem. 23 kwietnia br. plenarne posiedzenie Rady nie odbyło się w siedzibie Spółdzielni, a głosowanie spraw objętych porządkiem obrad nastąpiło w sposób zdalny, poprzez zbieranie głosów członków Rady Nadzorczej do poszczególnych punktów porządku obrad, drogą e-mailową, lub w przypadku braku takiej możliwości, poprzez przekazanie swojego głosu telefonicznie, względnie na piśmie do Działu Organizacji i Samorządu.

Przygotowane na plenarne obrady Rady Nadzorczej materiały, zostały dostarczone wszystkich członkom Rady, po czym były przedmiotem analizy oraz formułowania wniosków i opinii przez właściwe komisje problemowe. Podkreślić należy, że tak przebiegające posiedzenie Rady zwołane zostało zgodnie z § 5 ust. 1 i 3 Regulaminu Rady Nadzorczej i zdolne było do podejmowania uchwał.

Obrady Rady Nadzorczej rozpoczęły się od przygotowanego przez Zarząd materiału zatytułowanego „Analiza kosztów i wpływów Spółdzielni z tytułu świadczeń związanych z dostawą wody zimnej, ciepłej oraz centralnego ogrzewania za rok 2019". Wcześniej został on w trybie zdalnym omówiony i zaopiniowany przez Komisje: Rewizyjną, Inwestycyjno-Techniczną oraz Gospodarki Zasobami Spółdzielni. W trybie zdalnego głosowania Rada Nadzorcza wyraziła w tej kwestii następujące stanowisko:

A. Zużycie zimnej wody i odprowadzanie ścieków

Koszty zużycia zimnej wody oraz odprowadzania ścieków wyniosły 19.224.054 zł i w stosunku do roku 2018 zwiększyły się o 2,37%. Roczne wpływy wg naliczeń wyniosły 18.350.574 zł (były wyższe od wpływów naliczonych w 2018 r. o 0,61%), uzyskany wynik roku 2019 wynosi (-) 873.480 zł (jest niższy od wyniku roku 2018, kiedy wynosił (-) 816.899 zł). Zużycie wody zimnej w osiedlach w 2019 r. wyniosło 1.362.442 m³ i w stosunku do roku 2018 zwiększyło się o 31.516 m³ tj. o 2,3%.

Rada uznała za zasadne wyjaśnienie, że wynik ujemny w rozliczeniach zużycia zimnej wody powstał m.in. na skutek różnych okresów dokonywanych odczytów zużycia wody w poszczególnych osiedlach. Ponadto stwierdziła, że przekroczenie ponad 10% umownie przyjętej dopuszczalnej granicy kosztów na wodzie zimnej, wystąpiło w osiedlach Superjednostka, Haperowiec i w nowej nieruchomości przy ul. Domeyki w Murckach. W Superjednostce (-) 13,04% kosztów zużycia wody nie zostało pokryte wpływami, co spowodowane było m.in. zaksięgowaniem faktur za zużytą wodę z końca roku 2018 w ciężar kosztów 2019 r. Z powyższego powodu w roku 2018 koszty były niższe niż ustalone zaliczki (co spowodowało, że wynik roku 2018 był dodatni), a ponieważ faktury za wodę z końca roku 2018 zaksięgowane zostały w koszty roku 2019, wpłynęło to znacząco na ujemny wynik roku 2019.W Haperowcu (-) 24,39% kosztów zużycia wody nie zostało pokrytych wpływami, a według wykonanej ekspertyzy błędy jakie wystąpiły w pomiarze są wynikiem nieprawidłowego funkcjonowania zestawu hydroforowego oraz urządzeń pomiarowych należących do Katowickich Wodociągów. Przeprowadzone badania potwierdziły, że sposobem zmniejszenia rozbieżności bilansu wody jest wymiana zaworów zwrotnych w obu pompowniach oraz ich regulacja stabilizująca ciśnienie zasilania, co zostało już zrealizowane przez Katowickie Wodociągi. Spółdzielnia na podstawie wyników powyższej ekspertyzy wystąpiła do Katowickich Wodociągów o zwrot nienależnych opłat.Ujemny wynik w nieruchomości przy ul. Domeyki wynikł z faktu, że jest ona dopiero w trakcie zasiedlania. Nierozliczona zimna woda dotyczy jej zużycia na sprzątanie wewnątrz budynku i jego otoczenia, co oznacza, że jest ona rozliczana w ciężar kosztów eksploatacji nieruchomości.

Podsumowując, Rada Nadzorcza uznała, że wyniki w zakresie świadczeń związanych z dostawą wody zimnej za rok 2019 są dobre (z uwzględnieniem uwag podanych powyżej), a powstały niedobór na wodzie zimnej jest nieznaczny. Podkreśliła, że wskaźnik niebilansowania kosztów i wpływów z tytułu zużycia zimnej wody w okresie rozliczeniowym 2018/2019 wynoszącym średnio 2,0%, przy regulaminowym dopuszczalnym wskaźniku 10%, jest niższy od poprzedniego okresu rozliczeniowego 2017/2018 o 1,15%, co jest wynikiem bardzo dobrym. Spółdzielnia powinna kontynuować swoje działania na rzecz utrzymania wielkości tego wskaźnika w obecnych granicach.

B. Zużycie ciepła

Rada Nadzorcza przyjęła do wiadomości informację, że w 2019 r. zużyto łącznie 336.740 GJ, czyli, o 3,2% GJ mniej niż w ubiegłym roku. Mimo to koszty za ten okres wyniosły łącznie 30.907.564 zł i były nieznacznie wyższe od poniesionych w 2018 r. o 0,6%. Wpływy wg naliczeń wyniosły 29.341.649 zł, wynik finansowy roku 2019 wyniósł (-) 1.565.915 zł, a z Bilansem Otwarcia (-) 1.411.592 zł. Średnie zużycie ciepła na cele grzewcze w KSM, wyliczone w oparciu o zużycie ciepła w poszczególnych okresach rozliczeniowych wyniosło 0,30 GJ/m², a zatem było bez zmian w stosunku do poprzedniego roku. Na kształtowanie się powyższych wyników za ciepło miały wpływ m. in. długość okresu grzewczego oraz wyższa średnia temperatura w miesiącach grzewczych, jak też odnotowane indywidualne nadwyżki wpływów nad kosztami zużycia ciepła, powodujące zwrot ich użytkownikom kwoty 4.890.302 zł.

Analizując całokształt kosztów ciepła zużytego na ogrzanie lokali w osiedlach KSM na przestrzeni 20 kolejnych okresów rozliczeniowych tj. od 1999/2000 do 2018/2019, Rada Nadzorcza stwierdziła, że zużycie ciepła generalnie zmniejszyło się o 39,4%, a w samym okresie rozliczeniowym 2018/2019 zmniejszyło się o 0,6% w porównaniu do okresu wcześniejszego. Zmniejszyło się również zapotrzebowanie mocy zamawianej, które stanowiło 98.080 MW w sezonie 1999/2000, a obecnie wynosi 66,438 MW, czyli jest o 32,26% niższe, tzn. w poważnym stopniu zmalało, pomimo zwiększenia powierzchni zasobów o nowe budynki oddane do eksploatacji w tym okresie, zużywające ciepło na cele grzewcze. Rada uznała, że jest to głównie efekt realizowanej przez KSM Strategii Ekonomicznej i przyjętej polityki oszczędnościowej w zakresie działań energooszczędnych finansowanych z funduszu remontowego część „A" oraz sukcesywnego zmniejszania zapotrzebowania zamawianej mocy grzewczej i podkreśliła, że działania te winny być kontynuowane.

C. Zużycie ciepłej wody

Koszty zużycia ciepłej wody w 2019 r. w odniesieniu do kosztów poniesionych w 2018 r. były wyższe o 2,15%, natomiast wpływy z tego tytułu wg. naliczonych opłat w roku 2019 były wyższe od roku poprzedniego o 4,3%. W okresie rozliczeniowym 2018/2019 nastąpiło zmniejszenie zużycia ciepłej wody o 1,65% oraz zmniejszenie kosztów całkowitych w porównaniu do poprzedniego okresu rozliczeniowego 2017/2018 o 0,42%. Natomiast koszt jednostkowy podgrzania 1 m³ wody zwiększył się w stopniu niewielkim w porównaniu do kosztu jednostkowego z poprzedniego okresu rozliczeniowego o 1,2%. Powyższe relacje kosztów zużycia ciepła dla podgrzania c.c.w. Rada Nadzorcza uznała za prawidłowe.

Kolejnym zagadnieniem omawianym przez Radę była przygotowana przez Zarząd „Informacja na temat stopnia usuwania wad i usterek robót dociepleniowych i inwestycyjnych w okresie gwarancji i w czasie użytkowania – stan na dzień 7.04.2020 roku". Wcześniej materiał ten analizowały i zaopiniowały Komisje: Rewizyjna, Inwestycyjno-Techniczna i GZS w trybie zdalnym.

Rada Nadzorcza dokonując oceny stanu usuwania ujawnionych wad i usterek na robotach dociepleniowych i na nowych inwestycjach zakończonych w zasobach KSM w okresie objętym analizą stwierdziła, że zmniejsza się liczba wad i usterek ujawnionych w czasie przeglądów, co świadczy o dobrej jakości wykonawstwa oraz stosowanych materiałów. Ocena ta zdaniem Rady wynika również ze skutecznego nadzoru inwestorskiego pracowników służb technicznych Spółdzielni oraz uczestniczących w odbiorach przedstawicieli Administracji i Rad Osiedli.

Następnie Rada Nadzorcza omówiła przygotowaną przez Zarząd „Ocenę ekonomiczną efektywności wyboru wykonawców w KSM w 2019 roku oraz informację o stanie zaawansowania wyboru wykonawców w 2020 roku". Materiał ten został w trybie zdalnym przeanalizowany i zaopiniowany przez Komisję Rewizyjną.

Rada Nadzorcza nie wnosząc uwag co do zasadności stosowanych w KSM procedur przetargowych, jak i kryteriów oceny składanych ofert, podkreśliła zauważalną poprawę wskaźnika ilościowego zapytań ofertowych w Dziale ds. Nadzoru Remontów i Inwestycji (TN) wynoszącym średnio 5,20 na jedno zadanie realizowane, wobec 4,88 w roku 2018, jak również składanych ofert na jedno zadanie – średnio 2 oferty, wobec 1,78 w 2018 r. Rada stwierdziła także, iż nastąpił wzrost ilości zadań realizowanych przez Dział ds. Nadzoru Remontów i Inwestycji w 2019 roku o 25% w stosunku do roku poprzedniego oraz wzrost wartości tych zadań. Średnia wartość jednego zadania w ramach zawartych w 2019 roku umów wraz z aneksami wyniosła 471.418,73 zł, wobec 363.053,24 zł w 2018 roku tj. wzrosła o 29,84%.

Rada Nadzorcza z uznaniem podkreśliła efekty negocjacyjne uzyskane przy zawieraniu umów przez Dział ds. Nadzoru Remontów i Inwestycji, to znaczy różnicę między wartością złożonych ofert o najwyższej cenie, a łączną wartością wybranych ofert, która wyniosła 2.463.781,29 zł, co stanowi 11,61% wartości robót remontowych, podczas gdy w 2018 roku wskaźnik ten wyniósł 5,85%.

Ponadto Rada Nadzorcza pozytywnie oceniła działania Administracji Osiedli: Superjednostka, Giszowiec i Zawodzie dokonujących samodzielnego wyboru wykonawców robót remontowych, gdzie suma ofert o najwyższych wartościach wyniosła 2.754.229,71 zł, a suma najtańszych ofert 2.199.665,57 zł, przy czym suma zawartych umów po sprawdzeniu kosztorysów i negocjacjach wyniosła ostatecznie 2.177.794,23 zł, a więc różnica między ofertami najwyższymi, a wartością zawartych umów wyniosła 576.435,48 zł, co stanowi 20,93% wartości robót remontowych realizowanych samodzielnie przez osiedla. Wskaźnik ten w 2018 roku był niższy i wyniósł 15,15%.

Biorąc powyższe pod uwagę – Rada Nadzorcza pozytywnie oceniła działalność Działu ds. Nadzoru Remontów i Inwestycji (TN) oraz Administracji Osiedlowych w zakresie efektywności wyboru wykonawców robót remontowych w 2019 roku.

Z poważaniem

GRAŻYNA KNIAT